💰 घरी किती सोनं ठेवू शकतो? Income Tax च्या नियमांनुसार जाणून घ्या Gold Storage Limit!
भारतात सोन्याला
केवळ दागिन्यांच्या रूपातच नव्हे तर एक गुंतवणुकीचे सुरक्षित माध्यम म्हणूनही
पाहिले जाते. प्रत्येक घरात काही ना काही प्रमाणात सोनं असतं. पण प्रश्न असा
निर्माण होतो —
घरी किती सोनं ठेवले तर Income Tax विभाग
छापा (Raid) टाकत नाही?
चला, आज जाणून घेऊया या विषयाची संपूर्ण
माहिती.
⚖️ Income Tax Department चे
नियम काय सांगतात?
Income Tax Act नुसार, सोन्याच्या मालकीवर थेट बंदी नाही. पण काही
मर्यादा निश्चित केल्या आहेत ज्या ओलांडल्यास तपासाची शक्यता वाढते.
CBDT (Central Board of Direct Taxes) ने या संदर्भात स्पष्ट
मार्गदर्शक तत्त्वे दिली आहेत.
📏 Gold Limit – किती सोनं
ठेवू शकतो घरात?
CBDT च्या 2016 च्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार:
|
नाते/व्यक्ती |
परवानगी असलेले सोने (टॅक्स छाप्याशिवाय) |
|
विवाहित
स्त्री 👩❤️👨 |
500 ग्रॅम पर्यंत |
|
अविवाहित
स्त्री 👩 |
250 ग्रॅम पर्यंत |
|
पुरुष
(विवाहित किंवा अविवाहित) 👨 |
100 ग्रॅम पर्यंत |
ही मर्यादा कायद्यानुसार
काढलेली नाही, पण Income Tax अधिकाऱ्यांसाठी एक मार्गदर्शक
मापदंड आहे.
💬 जर सोनं या मर्यादेपेक्षा
जास्त असेल तर काय होईल?
जर आपल्या कडे
सोनं वरील मर्यादेपेक्षा जास्त प्रमाणात असेल आणि
त्याचे खरेदीचे पुरावे (बिल, इनव्हॉइस,
वारसा दस्तऐवज, गिफ्ट डिक्लरेशन इ.) दाखवता आले,
तर Income Tax विभाग ते जप्त करू शकत नाही.
🧾 महत्वाचे मुद्दे लक्षात ठेवा:
- 💍 जुने दागिने – वारसाहक्काने मिळालेले सोनं जप्त केलं जात नाही.
- 📑 खरेदीचे बिल जपून ठेवा –
सोनं खरेदी करताना नेहमी अधिकृत बिल घ्या.
- 🪙 Income Source जुळवा – सोनं खरेदी करण्यासाठी वापरलेली
रक्कम आपल्या उत्पन्नाशी सुसंगत असावी.
- 🚫 अनधिकृत सोनं टाळा – रोख व्यवहारांमधून खरेदी केलेले अनडॉक्युमेंटेड गोल्ड समस्या निर्माण
करू शकते.
🔍 Income Tax Raid दरम्यान
अधिकारी काय तपासतात?
- सोनं कधी
आणि कसे मिळाले?
- खरेदीची
पावती किंवा वारसा पुरावा आहे का?
- उत्पन्नाच्या
स्त्रोतानुसार सोनं परवडण्यासारखं आहे का?
जर या सगळ्या
गोष्टींचे उत्तर समाधानकारक दिले गेले, तर कोणतीही अडचण येत नाही.
(तुमच्या ब्लॉगमध्ये खालील संबंधित लिंक जोडल्यास Google SEO रँकिंग सुधारेल 👇)
-
https://incometaxindia.gov.in — Official Income Tax Department India
-
https://www.cbic.gov.in — Central Board of Indirect Taxes & Customs
-
https://www.rbi.org.in — RBI Investment Guidelines
-
https://www.investindia.gov.in — Investment Awareness Resources
❓ FAQs: Gold Storage Limit आणि Income Tax नियमांविषयी सामान्य प्रश्न
🟡 1. घरी सोनं ठेवणं बेकायदेशीर आहे
का?
नाही. भारतात
सोनं ठेवणं पूर्णपणे कायदेशीर आहे. मात्र ते आपल्या उत्पन्नाशी सुसंगत आणि योग्य
पुराव्यांसह असणं आवश्यक आहे.
🟡 2. Income Tax विभाग कोणत्या
मर्यादेपर्यंत सोनं तपासत नाही?
CBDT च्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार:
- विवाहित
स्त्री: 500 ग्रॅम
- अविवाहित
स्त्री: 250 ग्रॅम
- पुरुष: 100 ग्रॅम
या मर्यादेपेक्षा अधिक सोनं असल्यास खरेदीचे पुरावे आवश्यक असतात.
🟡 3. सोन्याचे खरेदी बिल हरवलं असेल
तर काय करावे?
जुने दागिने
किंवा वारसाहक्काने मिळालेले सोनं असल्यास कुटुंबीयांचा लेखी पुरावा किंवा इतर
दस्तऐवज सादर करता येतात.
नवीन खरेदीसाठी ज्वेलरकडून डुप्लिकेट बिल मागवावे.
🟡 4. वारसाहक्काने मिळालेलं सोनं Income
Tax तपासात धरलं जातं का?
नाही. जर वारसा
किंवा गिफ्टद्वारे मिळालेलं सोनं असेल आणि त्याचे पुरावे दिले असतील, तर ते जप्त केलं जात
नाही.
🟡 5. Income Tax Raid दरम्यान सोनं
जप्त केलं गेलं तर परत मिळवता येतं का?
होय. योग्य
पुरावे (खरेदी बिल, गिफ्ट डिक्लरेशन, वारसा दस्तऐवज) सादर केल्यास सोनं
परत मिळवता येतं.
🟡 6. सोनं ठेवण्याची मर्यादा 2025
मध्ये बदलली आहे का?
सद्यस्थितीत (2025 पर्यंत) CBDT ने दिलेली मर्यादा बदललेली नाही, पण तपासणीच्या वेळी
अधिकाऱ्यांचा निर्णय व दस्तऐवज यावर अवलंबून असते.
🟡 7. सोनं बँकेत ठेवणं सुरक्षित आहे
का?
होय. बँकेच्या
लॉकरमध्ये सोनं ठेवणं सर्वात सुरक्षित पर्याय मानला जातो.
घरात ठेवताना फक्त मर्यादित आणि दस्तऐवजीकृत सोनंच ठेवावं.
🪔 निष्कर्ष (Conclusion):
भारतात सोनं ठेवण्यावर बंदी नाही, पण सोन्याचे दस्तऐवजीकरण आणि उत्पन्नाशी सुसंगतता अत्यंत महत्त्वाची आहे.
जर आपण योग्य प्रमाणात सोनं ठेवत असाल आणि त्याचे पुरावे जतन करत असाल,
तर Income Tax Raid ची भीती बाळगण्याची गरज नाही.
